نشانه های خرابی رله استارت چیست؟

سیستم برق خودرو یکی از حیاتی ترین بخش های هر وسیله نقلیه محسوب می شود. هر بار که راننده سوئیچ را می چرخاند یا دکمه استارت را فشار می دهد، زنجیره ای از فرآیندهای الکتریکی آغاز می شود که در نهایت منجر به روشن شدن موتور می گردد. یکی از اجزای کلیدی این فرآیند، رله استارت است. این قطعه کوچک اما بسیار مهم، نقش واسطه ای میان باتری و موتور استارت را ایفا می کند و جریان الکتریکی را کنترل و هدایت می نماید. به همین دلیل، بروز هرگونه ایراد در آن می تواند کل فرآیند روشن شدن خودرو را مختل کند.

در بسیاری از موارد، رانندگان با مشکلاتی مثل استارت نخوردن خودرو، شنیدن صدای کلیک یا خاموش شدن ناگهانی درگیر می شوند، اما نمی دانند که علت اصلی می تواند خرابی رله استارت باشد. شناخت اینکه نشانه های خرابی رله استارت چیست؟ و توجه به آن ها، به راننده کمک می کند پیش از اینکه خودرو به طور کامل از کار بیفتد، مشکل را شناسایی و رفع کند. در این مقاله به بررسی ماهیت رله استارت، محل قرارگیری آن، دلایل خرابی و مهم تر از همه نشانه های خرابی خواهیم پرداخت. همچنین راهکارهایی برای عیب یابی و اقدامات لازم در صورت بروز مشکل معرفی می کنیم تا تصویر کاملی از اهمیت این قطعه در ذهن شما شکل بگیرد.

رله استارت چیست؟

رله استارت در حقیقت یک کلید الکترومکانیکی است که وظیفه دارد جریان بالای باتری را به موتور استارت منتقل کند. اگر جریان مستقیم و بدون واسطه از باتری به استارت وارد شود، به دلیل شدت زیاد جریان، خطر آسیب به سیم کشی و حتی آتش سوزی وجود دارد. رله استارت با کنترل این فرآیند، هم ایمنی سیستم برق خودرو را تضمین می کند و هم استارت زنی نرم و بی دردسری فراهم می سازد.

این قطعه معمولاً در قالب یک جعبه کوچک پلاستیکی طراحی شده که درون آن سیم پیچ ها و کنتاکت های فلزی قرار دارند. وقتی سوئیچ خودرو چرخانده می شود یا دکمه استارت فشرده می گردد، یک جریان ضعیف به سیم پیچ رله می رسد. این جریان باعث فعال شدن کنتاکت ها شده و مسیر جریان اصلی باتری به موتور استارت باز می شود. بنابراین استارت می تواند با قدرت بالا موتور را بچرخاند و احتراق آغاز شود.

بدون وجود رله استارت، یا در صورت خرابی آن، کل فرآیند روشن شدن خودرو مختل می شود. به همین دلیل بسیاری از مشکلاتی که رانندگان تجربه می کنند، مثل استارت نخوردن یا روشن شدن سخت خودرو، می تواند ناشی از ایراد در این قطعه کوچک اما حیاتی باشد.

رله استارت کجاست؟

محل نصب رله استارت بسته به نوع و مدل خودرو متفاوت است، اما به طور کلی این قطعه در نزدیکی سیستم فیوز یا در مجاورت موتور استارت قرار دارد. در خودروهای مدرن، معمولاً داخل جعبه فیوز اصلی در محفظه موتور قرار می گیرد و با باز کردن درپوش، می توان آن را شناسایی کرد. در برخی خودروها نیز رله به طور مستقیم روی استارت یا بسیار نزدیک به آن نصب شده است.

رله استارت از بیرون شبیه به سایر رله ها یا فیوزهای کوچک به نظر می رسد و همین موضوع باعث می شود رانندگان عادی نتوانند به راحتی آن را تشخیص دهند. مکانیک ها معمولاً با توجه به نقشه فیوزباکس یا شماره درج شده روی رله، آن را شناسایی و بررسی می کنند.

شناخت محل دقیق رله استارت اهمیت دارد، زیرا در صورت بروز مشکل، یکی از اولین اقدامات، بررسی این قطعه است. اگر خودرو روشن نشود یا علائمی از خرابی رله مشاهده شود، باید به سراغ این بخش رفت. اشتباه گرفتن رله استارت با سایر رله ها می تواند فرآیند عیب یابی را دشوار کند، بنابراین بهتر است رانندگان برای تعمیر و تعویض آن به تعمیرکار متخصص مراجعه کنند.

نشانه های خرابی رله استارت چیست؟

وقتی صحبت از خرابی رله استارت می شود، معمولاً مجموعه ای از نشانه ها ظاهر می شوند که اگر راننده به آن ها توجه کند، می تواند قبل از بروز مشکل جدی تر، اقدام لازم را انجام دهد. پرسش مهم بسیاری از افراد این است که نشانه های خرابی رله استارت چیست؟ در ادامه به طور مفصل این علائم را بررسی می کنیم:

• صدای کلیک یا تق تق هنگام استارت زدن

یکی از نشانه های خرابی رله استارت، صدای کلیک هنگام استارت زدن است.
اگر هنگام چرخاندن سوئیچ یا فشردن دکمه استارت صدای کلیک مکرر شنیده شود، به احتمال زیاد رله استارت قادر به انتقال کامل جریان نیست. این نشانه معمولاً اولین هشدار خرابی است.

• استارت نخوردن خودرو

عدم استارت خوردن مناسب خودرو، از دیگر علائم این مشکل است. شایع ترین علامت خرابی رله، روشن نشدن کامل خودرو است. در این حالت حتی اگر باتری و سایر اجزای سیستم برق سالم باشند، خودرو هیچ واکنشی نشان نمی دهد.

• استارت خوردن نامنظم یا دشوار

استارت خوردن های نامنظم از دیگر نشانه ها خرابی رله استارت خودرو است. گاهی خودرو یک روز به راحتی روشن می شود و روز دیگر اصلاً روشن نمی شود. این بی نظمی نشانه اتصال داخلی ضعیف یا نیم سوز بودن رله استارت است.

• خاموش شدن ناگهانی خودرو در حین حرکت

گاهی اوقات خودرو به صورت ناگهانی خاموش می شود، این مشکل می تواند نشانه ای از خرابی رله استارت باشد. اگر رله در حین رانندگی دچار قطعی ناگهانی شود، جریان الکتریکی قطع شده و خودرو خاموش خواهد شد. این مورد خطرناک ترین نشانه خرابی است.

• بوی سوختگی یا داغ شدن بیش از حد
  در برخی موارد، رله به دلیل انتقال جریان بالا یا اتصال کوتاه بیش از حد داغ می شود و بوی پلاستیک سوخته از جعبه فیوز یا اطراف آن به مشام می رسد.

جدول خلاصه نشانه های خرابی رله استارت

در این جدول با نشانه های خرابی رله استارت آشنا شده و پیامد های احتمالی هر یک را خواهید شناخت.

توجه به این نشانه ها و اقدام سریع برای بررسی و تعویض رله، می تواند از مشکلات بزرگ تر مانند سوختن موتور استارت یا آسیب به سیم کشی جلوگیری کند.

سخن نهایی

رله استارت یکی از مهم ترین اجزای سیستم برق خودرو است که وظیفه انتقال جریان الکتریکی به موتور استارت را بر عهده دارد. خرابی آن می تواند کل فرآیند روشن شدن خودرو را مختل کند و حتی باعث خاموش شدن ناگهانی در حین رانندگی شود. آشنایی با اینکه نشانه های خرابی رله استارت چیست؟ و توجه به علائم هشداردهنده، به راننده کمک می کند تا در اولین فرصت به تعمیرکار مراجعه کند و از خسارت های بیشتر جلوگیری نماید.

پیشنهاد می شود در صورت مشاهده علائمی مانند صدای کلیک، روشن نشدن خودرو یا خاموش شدن ناگهانی، ابتدا سلامت رله استارت بررسی شود. استفاده از قطعات اصلی و باکیفیت در هنگام تعویض، عمر سیستم برق خودرو را افزایش می دهد و احتمال خرابی مجدد را کاهش می دهد.

سوالات متداول

1. آیا می توان رله استارت خراب را تعمیر کرد؟

در بعضی موارد اتصال های داخلی رله قابل ترمیم هستند، اما معمولاً تعمیر رله توصیه نمی شود. به دلیل اهمیت بالای این قطعه، بهتر است در صورت خرابی، آن را با یک نمونه جدید و اصلی تعویض کنید.

2. هزینه تعویض رله استارت چقدر است؟

هزینه به مدل خودرو و نوع رله بستگی دارد. در خودروهای داخلی معمولاً هزینه پایینی دارد، اما در خودروهای خارجی و لوکس ممکن است قیمت رله بالاتر باشد.

3. چگونه می توان رله استارت را تست کرد؟

برای تست این قطعه از مولتی متر یا دستگاه تستر رله استفاده می شود. همچنین مکانیک می تواند با جابجا کردن رله مشابه در جعبه فیوز، عملکرد آن را بررسی کند.